លោក វីរៈ វ៉ារ៉ានី បញ្ចេញពាក្យក្នុងចិត្តក្រោយឃើញឈុតក្រៅឆាកនៃកុនខ្មែរមួយបង្ហាញតួអង្គសិស្សសាលាស្លៀកខោខ្លីផ្ទុយពីឯកសណ្ឋានរបស់ជាតិ!

រាជធានីភ្នំពេញ ៖ កាលពីពេលថ្មីៗកន្លងមកនេះ នៅលើគណនីហ្វេប៊ុកផេក Sastra Film បានបញ្ចេញឈុតក្រៅនៃវណ្ណកម្មភាពយន្តថ្មីមួយដោយបង្ហាញពីរូបភាពតួអង្គសិស្សសាលាខ្មែរពីររូប ដោយពាក់អាវសដៃខ្លី ស្លៀកខោជើងខ្លីត្រឹមជង្គង់ ដែលធ្វើឲ្យមានអ្នកគាំទ្រភាពយន្តមួយចំនួនហាក់មានការភ្ញាក់ផ្អើល និងពិបាកបែងចែងថាតើនេះជាកុនខ្មែរ ឬក៏បរទេស?

តួយ៉ាងលោក វីរៈ វ៉ារ៉ានី ដែលជាអ្នកស្រាវជ្រាវសិល្បករខ្មែរពីជំនាន់ដើម បានបញ្ចេញទស្សនៈបែបនេះក្រោយឃើញរូបភាពរបស់សិស្សសាលាក្នុងកុននោះថា «សូមចូលរួមមតិតិចតួចជូនផលិតករមួយចំនួន​! ក្នុងនាមខ្ញុំជាទស្សនិកជនមួយរូប​ ខ្ញុំបានតាមដាននិងសង្កេតរាល់ស្នាដៃកុនខ្មែរដែលកំពុងផលិតក្នុងបច្ចុប្បន្នភាពសព្វថ្ងៃ​ ឃេីញថាមានការរីកចម្រេីនជាលំដាប់ចំពោះការថត​ តែថ្ងៃនេះខ្ញុំប្រទះឃេីញដោយចៃដន្យនូវវណ្ណកម្មថ្មីមួយរបស់ក្រុមហ៊ុនថតភាពយន្តក្នុងស្រុកមួយ។

ខ្ញុំនិយាយតាមត្រង់​ ខ្ញុំមេីលមួយភ្លែតស្មានតែជាកុនបរទេស​ ដោយឃេីញសម្លៀកបំពាក់របស់តួអង្គ​ ដល់មេីលយូរទៅទេីបដឹងថាជាកុនខ្មែរសោះ។ ចំណុចដែលឃេីញខុសប្រក្រតីនោះគឺ​ សម្លៀកបំពាក់​ និងម៉ូតសក់តែម្តង។ ស្រុកខ្មែរយេីងតាំងពីដេីមរៀងមក​ សិស្សក្នុងកម្រិតអនុវិទ្យាល័យ​ រឺ​វិទ្យាល័យ​ មិនត្រូវបានអនុញ្ញាតអោយស្លៀកខោបែបនេះទៅរៀនទេ​។ តែបេីក្មេងៗរៀននៅមតេយ្យសិក្សា​ រឺបឋមសិក្សា​ ពិតជាអាចស្លៀកខោខ្លីបែបនេះបាន លុះចាប់ពីថ្នាក់អនុវិទ្យាល័យឡើងទៅ​ សង្គមខ្មែរយេីងពុំអនុញ្ញតអោយសិស្សប្រុសស្លៀក​ខោខ្លីៗមករៀននោះទេ ហើយមកដល់កម្រិតសិក្សានៅសកលវិទ្យាល័យក៏ដូច្នេះដែរ។ តែសម្រាប់ប្រទេសថៃ​ ឯកសណ្ឋានសិស្សគឺតម្រួវអោយស្លៀកខោខ្លីមែន។
រឿងពិតមួយ​សម្រាប់ខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់​ កាលខ្ញុំរៀននៅថ្នាក់អនុវិទ្យាល័យ​ ខ្ញុំធ្លាប់ស្លៀកខោខ្លីបែបនេះទៅរៀនម្តង​ត្រូវគ្រូប្រដៅថាហាមស្លៀកខោខ្លីបែបនេះមករៀនទៀត។
បេីសិនជាសម្លៀកបំពាក់នេះ​គាត់គ្រាន់តែស្លៀកដេីរលេង​ នោះ​ ជាការណ៍មួយផ្សេងតាមការនិយមរបស់គាត់ តែមេីលមួយភ្លែតយេីងអាចឃេីញថា​ មានលក្ខណះស្ទាយ៍របស់ប្រទេសជិតខាងយេីង​ ដែលយុវវ័យគេនិយមស្លៀកពាក់បែនេះ។

ខ្ញុំធ្លាប់បានសិក្សាស្វែងយល់ដោយមានមិត្តមួយចំនួនជាជនជាតិថៃបានដឹងថា​ នៅប្រទេសថៃគឺសាលាគេតម្រូវអោយស្លៀកខោខ្លីតាំងពីថ្នាក់មតេយ្យសិក្សា​ រហូតដល់ថ្នាក់វិទ្យាល័យ​ ដែលនេះគេហៅថា​ ឯកសណ្ឋានរបស់ជាតិសាសន៍គេ​។ ជាតិយេីងក៏មានឯកសណ្ឋានគំរូសម្រាប់សាលារដ្ឋដូចគ្នា​ នៅតាមកម្រិតសិក្សាដោយសិស្សក្មេងៗថ្នាក់មតេយ្យសិក្សា​ និងបឋមអាចស្លៀកខោខ្លីបានមែន​ តែដល់ថ្នាក់អនុវិទ្យាល័យពុំអាចស្លៀកខោខ្លីបានឡេីយ។

តេីការថតនេះជាលក្ខណះសិស្សសាលារដ្ឋ​ រឺសាលាឯកជន? តើនេះជាសិស្សវិទ្យាល័យ រឺនិស្សិតសកលវិទ្យាល័យ? បេីសិនជាសាលាឯកជនវិញ​ ស្រុកយេីងក៏ពុំសូវមានសិស្សសាលាស្លៀកខោខ្លីបែបនេះដែរ។ បេីមានលក្ខណះបែបនេះសូមជួយប្រាប់ផង!
ខ្ញុំសូមចូលរួមយោបល់ប៉ុណ្ណឹង​ មេត្តាកុំថាខ្ញុំជ្រុលនិយម​ រឺថាខ្ញុំចេះតែ​រិះគន់​ទិទៀន​ តែនេះជាតថភាពសង្គមពិតៗ។​

ភាពយន្តគឺឆ្លុះបញ្ចាំងពីសង្គម​ មិនអាចប្រាសចាកពីសង្គមពិតបាននោះទេ ហើយភាពយន្តបង្ហាញពីអ្វីគ្រប់សព្វដែលសង្គមមួយមាន​ បេីធ្វេីខុសពីសង្គមពិតជាក់ស្តែងនោះ ប្រាកដជាក្លាយទៅជារឿងផ្សេងទៀត​បាន។
សូមមេត្តាកុំគិតថា​ សម្លៀកបំពាក់​ កាយវិការ​ ពាក្យសម្តីមិនសំខាន់សម្រាប់ការកសាងកុនមួយអោយសោះ​ កត្តាទាំងនោះគឺជាការណ៍សំខាន់ដែលនាំអោយអ្នកទស្សនាយល់​ និងឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពយន្តទាំងនោះ។ ខ្ញុំទិទៀននេះក្នុងន័យស្ថាបនាតែប៉ុណ្ណោះ​ ពុំមានចេតនាអ្វីផ្សេងឡេីយ។
មតិផ្ទាល់នៃខ្ញុំ​ វីរៈ​ វ៉ារ៉ានី»៕